Ostatnio dodane
Kalendarz odbioru odpadów 2024
Kalendarz niedziel handlowych w 2024 roku
Sołecka Strategia
Rozwoju Wsi
Rozwoju Wsi
Historia Zielony domek
Adolph Traugott von Gersdorf w roku 1799 polecił wybudować na południowo-wschodnim krańcu parku tzw. "Zielony Domek" (Grüne Sommerhaus) - nazwa wzięła się od koloru pokrycia dachowego.
"Zielony Domek" (Grune Sommerhaus) - grafika
Była to niewielka, dwukondygnacyjna budowla założona na ośmioboku. Usytuowana została na krańcach muru okalającego przypałacowy park z dwoma wejściami znajdującymi się na przeciw siebie. Jedno wejście znajduje się od wewnętrznej strony parku, a drugie od obecnej ulicy Strzeleckiej. Dokładny opis budynku, autorstwa samego budowniczego znajduje się w dalszej części tego tekstu.
"Zielony Domek" (Grune Sommerhaus) - linoryt - A. Haupt
Budowla ta służyła Adolfowi Traugottowi do obserwacji nieba i okolicznych wzgórz oraz służyła jako wieża do lokalizowania ewentualnych pożarów.
Zielony Domek - grafika autorstwa Johanna Gotfrieda Schultza 1803 rok (grafika pochodzi z książki Das Physikalische Kabinett zu Görlitz und das wissenschaftliche Vermächtnis des Adolph Traugott von Gersdorf)
Znalazły się w niej również różne maszyny i urządzenia do badań nad elektrycznością i wyładowaniami atmosferycznymi.
Rycina przedstawiająca wnętrze "Zielonego Domku" (grafika pochodzi z książki Das Physikalische Kabinett zu Görlitz und das wissenschaftliche Vermächtnis des Adolph Traugott von Gersdorf)
W tym domku Pan Gersdorf przeprowadzał różne badanie i eksperymenty. Jednego z nich uczony omal nie przepłacił życiem. Podczas burzy 27 października 1800 roku, udało mu się ściągnąć uderzenie pioruna co później dokładnie opisał w swoich notatkach.
Zielony Domek ze szkicem instalacji do badań elektryczności atmosferycznej autorstwa Adolpha Traugotta von Gersdorf (grafika pochodzi z książki Das Physikalische Kabinett zu Görlitz und das wissenschaftliche Vermächtnis des Adolph Traugott von Gersdorf)
Nie wiemy co działo się z tą budowlą po śmierci jej budowniczego w roku 1807, jednak 136 lat później w roku 1943 "Zielony Domek" nie prezentował się najlepiej co możemy zobaczyć na poniższym zdjęciu.
Zielony Domek zdjęcie z 1943 roku
Do dzisiaj z "Zielonego Domku" pozostały już tylko ruiny bez dachu, stropu, stolarki okiennej i drzwiowej, jednak nadal zachował się kamienny portal i obramienia okienne.
"Zielony Domek" - zdjęcie współczesne rok 2010"
Tekst i zdjęcia: Leszek Bartnik
Natomiast z fragmentu ksiązki A.T. von Gersdorfa, Über meine Beobachtungen der atmosphärischen Elektricität zu Meffersdorf in der Oberlausitz, Görlitz 1802, s. 81-82, tłumaczenia Marcina Wawrzyńczaka, możemy dowiedzieć się, że Adolph Traugott von Gersdorf o swoim letnim domku zwanym "Zielonym Domkiem" w 1800 roku pisał tak:
Latem 1799 roku w górnym, południowo-wschodnim narożniku mego nowego, nieukończonego jeszcze ogrodu w Unięcicach zbudowałem kamienny, ośmioboczny dwupiętrowy domek letni o średnicy 32 stóp drezdeńskich, wliczając grubość murów, zaopatrzony w kryty pomalowanym na zielono gontem dach krążynowy, przy którym to domku latem 1800 roku zostało jeszcze parę drobiazgów do wykończenia. Pod owym dachem krążynowym znajduje się jeszcze bardzo przestronny pokój z czterema oknami, który przy zimnej pogodzie ogrzewany był początkowo przez żelazny piec przedechowy [Windofen] z rurą wyprowadzoną przez dach na wschodnią stronę, skąd najsłabiej wieje, obecnie jednak ogrzewany jest wyłącznie przez poprowadzone przezeń szerokie czterokątne kanały ceramiczne, przychodzące ze stojącego na parterze okrągłego pieca cugowego [Zugofen] i wyprowadzone przez dach w tym samym, wspomnianym już miejscu. W pomieszczeniu na dole znajduje się wyśmienity zegar wahadłowy od pana radcy górniczego Seiferta z Drezna wraz z przynależącymi doń urządzeniami, a pod tym pomieszczeniem jeszcze tynkowana sala.
Budując ten domek letni, miałem na względzie trojaki cel. Po pierwsze, cieszyć oko rozciągającymi się wokoło wspaniałymi widokami, zwłaszcza na tak ślicznie zagospodarowane i bogato zaludnione tereny Łużyc i Śląska od północy po wschód oraz na pobliskie piękne wysokie góry na południu; po drugie, obserwować i zwłaszcza nocą lokalizować powstające na tym terenie pożary; i wreszcie po trzecie za pomocą zamontowanej tam instalacji elektrycznej, która sama w sobie stanowiła niezawodny odgromnik, mogła jednak wedle uznania i w dowolnym momencie być błyskawicznie rozłączana, tak że jej element zbierający zamieniał się w przewodnik, prowadzić równie niesamowite i pouczające, co rozrywki dostarczające obserwacje elektryczności atmosferycznej, do którego to celu budyneczek ów nadaje się doskonale, bowiem jeżeli nie liczyć nieco wyższej wieży kościelnej, która jest wszelako oddalona co najmniej o 500 kroków na zachód, oraz o wiele wyższego, lecz oddalonego o ponad pół mili zalesionego grzbietu górskiego na południu, dopokąd teren podnosi się bardzo jedynie łagodnie, stanowi on najwyżej położony obiekt w określonym promieniu. Cel czwarty, by go przy okazji używać do obserwacji astronomicznych, nie był pierwszoplanowy, lecz mimo to też został osiągnięty.
By zminimalizować wilgoć, wewnętrzna podłoga wyniesiona jest na nieco ponad dwie stopy względem gruntu, od którego po dach wysokość budynku wynosi 23 stopy, a stamtąd po szczyt blisko 17 stóp, tak że łącznie budynek ma blisko 45 stóp wysokości, do czego dodać trzeba jeszcze co najmniej 10 stóp sztycy zbierającej, tak że czubek tej ostatniej znajduje się 55 stóp powyżej gruntu.
"Zielony Domek" (Grune Sommerhaus) - grafika
Była to niewielka, dwukondygnacyjna budowla założona na ośmioboku. Usytuowana została na krańcach muru okalającego przypałacowy park z dwoma wejściami znajdującymi się na przeciw siebie. Jedno wejście znajduje się od wewnętrznej strony parku, a drugie od obecnej ulicy Strzeleckiej. Dokładny opis budynku, autorstwa samego budowniczego znajduje się w dalszej części tego tekstu.
"Zielony Domek" (Grune Sommerhaus) - linoryt - A. Haupt
Budowla ta służyła Adolfowi Traugottowi do obserwacji nieba i okolicznych wzgórz oraz służyła jako wieża do lokalizowania ewentualnych pożarów.
Zielony Domek - grafika autorstwa Johanna Gotfrieda Schultza 1803 rok (grafika pochodzi z książki Das Physikalische Kabinett zu Görlitz und das wissenschaftliche Vermächtnis des Adolph Traugott von Gersdorf)
Znalazły się w niej również różne maszyny i urządzenia do badań nad elektrycznością i wyładowaniami atmosferycznymi.
Rycina przedstawiająca wnętrze "Zielonego Domku" (grafika pochodzi z książki Das Physikalische Kabinett zu Görlitz und das wissenschaftliche Vermächtnis des Adolph Traugott von Gersdorf)
W tym domku Pan Gersdorf przeprowadzał różne badanie i eksperymenty. Jednego z nich uczony omal nie przepłacił życiem. Podczas burzy 27 października 1800 roku, udało mu się ściągnąć uderzenie pioruna co później dokładnie opisał w swoich notatkach.
Zielony Domek ze szkicem instalacji do badań elektryczności atmosferycznej autorstwa Adolpha Traugotta von Gersdorf (grafika pochodzi z książki Das Physikalische Kabinett zu Görlitz und das wissenschaftliche Vermächtnis des Adolph Traugott von Gersdorf)
Nie wiemy co działo się z tą budowlą po śmierci jej budowniczego w roku 1807, jednak 136 lat później w roku 1943 "Zielony Domek" nie prezentował się najlepiej co możemy zobaczyć na poniższym zdjęciu.
Zielony Domek zdjęcie z 1943 roku
Do dzisiaj z "Zielonego Domku" pozostały już tylko ruiny bez dachu, stropu, stolarki okiennej i drzwiowej, jednak nadal zachował się kamienny portal i obramienia okienne.
"Zielony Domek" - zdjęcie współczesne rok 2010"
Tekst i zdjęcia: Leszek Bartnik
Natomiast z fragmentu ksiązki A.T. von Gersdorfa, Über meine Beobachtungen der atmosphärischen Elektricität zu Meffersdorf in der Oberlausitz, Görlitz 1802, s. 81-82, tłumaczenia Marcina Wawrzyńczaka, możemy dowiedzieć się, że Adolph Traugott von Gersdorf o swoim letnim domku zwanym "Zielonym Domkiem" w 1800 roku pisał tak:
Latem 1799 roku w górnym, południowo-wschodnim narożniku mego nowego, nieukończonego jeszcze ogrodu w Unięcicach zbudowałem kamienny, ośmioboczny dwupiętrowy domek letni o średnicy 32 stóp drezdeńskich, wliczając grubość murów, zaopatrzony w kryty pomalowanym na zielono gontem dach krążynowy, przy którym to domku latem 1800 roku zostało jeszcze parę drobiazgów do wykończenia. Pod owym dachem krążynowym znajduje się jeszcze bardzo przestronny pokój z czterema oknami, który przy zimnej pogodzie ogrzewany był początkowo przez żelazny piec przedechowy [Windofen] z rurą wyprowadzoną przez dach na wschodnią stronę, skąd najsłabiej wieje, obecnie jednak ogrzewany jest wyłącznie przez poprowadzone przezeń szerokie czterokątne kanały ceramiczne, przychodzące ze stojącego na parterze okrągłego pieca cugowego [Zugofen] i wyprowadzone przez dach w tym samym, wspomnianym już miejscu. W pomieszczeniu na dole znajduje się wyśmienity zegar wahadłowy od pana radcy górniczego Seiferta z Drezna wraz z przynależącymi doń urządzeniami, a pod tym pomieszczeniem jeszcze tynkowana sala.
Budując ten domek letni, miałem na względzie trojaki cel. Po pierwsze, cieszyć oko rozciągającymi się wokoło wspaniałymi widokami, zwłaszcza na tak ślicznie zagospodarowane i bogato zaludnione tereny Łużyc i Śląska od północy po wschód oraz na pobliskie piękne wysokie góry na południu; po drugie, obserwować i zwłaszcza nocą lokalizować powstające na tym terenie pożary; i wreszcie po trzecie za pomocą zamontowanej tam instalacji elektrycznej, która sama w sobie stanowiła niezawodny odgromnik, mogła jednak wedle uznania i w dowolnym momencie być błyskawicznie rozłączana, tak że jej element zbierający zamieniał się w przewodnik, prowadzić równie niesamowite i pouczające, co rozrywki dostarczające obserwacje elektryczności atmosferycznej, do którego to celu budyneczek ów nadaje się doskonale, bowiem jeżeli nie liczyć nieco wyższej wieży kościelnej, która jest wszelako oddalona co najmniej o 500 kroków na zachód, oraz o wiele wyższego, lecz oddalonego o ponad pół mili zalesionego grzbietu górskiego na południu, dopokąd teren podnosi się bardzo jedynie łagodnie, stanowi on najwyżej położony obiekt w określonym promieniu. Cel czwarty, by go przy okazji używać do obserwacji astronomicznych, nie był pierwszoplanowy, lecz mimo to też został osiągnięty.
By zminimalizować wilgoć, wewnętrzna podłoga wyniesiona jest na nieco ponad dwie stopy względem gruntu, od którego po dach wysokość budynku wynosi 23 stopy, a stamtąd po szczyt blisko 17 stóp, tak że łącznie budynek ma blisko 45 stóp wysokości, do czego dodać trzeba jeszcze co najmniej 10 stóp sztycy zbierającej, tak że czubek tej ostatniej znajduje się 55 stóp powyżej gruntu.
Dołącz do nas
Kalendarium
Czy wiesz, że...
Zdjęcie tygodnia
Panorama
Wirtualny cmentarz
osoby zainteresowane ich wykorzystaniem (w całości, lub części) proszone są o uprzedni kontakt z redakcją serwisu www.pobiedna.pl.
copyright © pobiedna.pl 2007-2023 Statystyki obsługuje system statystyk
